30 мая, Мінск /Кар. БЕЛТА/. Канцэпцыю Праграмы сацыяльна-эканамічнага развіцця на 2026-2030 гады прадставілі ў Вярхоўным Судзе Беларусі, перадае карэспандэнт БЕЛТА. Тут адбыўся сход дэлегатаў Усебеларускага народнага сходу ад судовай улады.
Выступаючы перад судзейскай супольнасцю, першы намеснік прэм'ер-міністра Мікалай Снапкоў адзначыў, што пяцігадовая Праграма сацыяльна-эканамічнага развіцця краіны - асноватворны дакумент з вызначэннем задач, якія адпавядаюць сучасным тэндэнцыям развіцця эканомікі, і інструментаў іх рэалізацыі, улічвае вопыт папярэдняй пяцігодкі.
База распрацоўкі новай пяцігодкі - даручэнні кіраўніка дзяржавы ў перадвыбарнай праграме, задачы пры назначэнні ўрада, а таксама дэталёва вывучаныя запыты грамадства па выніках маштабнага сацыялагічнага даследавання і прапанавання навукі.
Гаворачы аб сярэднетэрміновай перспектыве, першы віцэ-прэм'ер назваў напрамкі развіцця ў перыяд новай пяцігодкі. Па выніках экспертнага дыялогу сфарміравана пяць напрамкаў, якія вызначаюць новае аблічча будучыні.
Так, ключавым напрамкам стане развіццё чалавечага патэнцыялу. Тым самым плануецца пераламаць дэмаграфічныя тэндэнцыі, настроіць адукацыю пад запыт будучай эканомікі. Як праінфармаваў Мікалай Снапкоў, усе інструменты праграмы непасрэдна або ўскосна накіраваны на павышэнне дабрабыту і дасягненне высокіх стандартаў жыцця насельніцтва краіны.
Будзе перагледжана сістэма падтрымкі сем'яў. Прапанаваны дадатковыя інструменты стымулявання нараджальнасці. Чакаецца, што колькасць бясплатных спроб ЭКА павялічыцца да дзвюх. Новае развіццё атрымае праграма сямейнага капіталу.
Работу дзіцячых садоў плануецца арганізаваць пад патрэбнасці бацькоў - гібкі графік, пашыраны набор дзяцей да двух гадоў. Паводле слоў першага віцэ-прэм'ера, гэта асноўныя элементы, якія будуць дапрацоўвацца пры канкрэтызацыі планаў сацыяльна-эканамічнага развіцця.
Акцэнт у медыцыне - на даступнасці, якасці і лічбавізацыі. У кожнай вобласці будуць функцыянаваць не менш як тры міжраённыя цэнтры высокатэхналагічнай медыцынскай дапамогі. Будзе створана адзіная электронная база пацыентаў, якая спросціць міграцыю людзей з адной медыцынскай установы ў іншую: дакументы будуць перадавацца па запыце ад установы да ўстановы.
"Прадаставіцца магчымасць жанчынам, якія знаходзяцца ў водпуску па доглядзе дзіцяці, выходзіць на работу да яго заканчэння. Для гэтага, верагодней за ўсё, будуць зняты абмежаванні выплаты дапамогі, што забяспечыць ім матэрыяльную падтрымку", - адзначыў Мікалай Снапкоў.
Першы віцэ-прэм'ер таксама ўказаў на ўмовы для прадаўжэння працоўнай дзейнасці пенсіянераў, якія змогуць адначасова атрымліваць заработную плату і поўны памер пенсіі. У краіну будуць прыцягваць высокакваліфікаваную і кваліфікаваную замежную рабочую сілу на ўмовах павышэння адказнасці наймальнікаў за работнікаў, якія прыцягваюцца імі.
Мікалай Снапкоў звярнуў увагу на новыя стандарты якасці жыцця, якія азначаюць павышэнне камфортнасці жыцця ў любым пункце краіны з развітой інфраструктурай. У цэлым па рэспубліцы плануецца пабудаваць больш за 650 інфраструктурных аб'ектаў з агульным аб'ёмам капітальных затрат звыш Br20 млрд. Паміж рэгіёнамі палепшацца транспартныя зносіны. Будзе пабудавана і адрамантавана больш за 25 тыс. км дарог з аб'ёмам інвестыцый каля Br13 млрд.
Будуць створаны скорасныя дарожныя звязкі "аграгарадок - райцэнтр - абласны цэнтр". Напрыклад, час у дарозе ад Мінска да любога горада-спадарожніка будзе займаць да паўгадзіны, ад населеных пунктаў да абласнога цэнтра - максімальна гадзіну-паўтары.
Ставіцца задача забяспечыць насельніцтва даступным арэндным жыллём. Плануецца пабудаваць каля 5 млн кв.м. такога жылля. Агульны аб'ём фінансавання складзе Br13,5 млрд. Паводле слоў першага віцэ-прэм'ера, гэта мера дасць магчымасць замацаваць спецыялістаў у рэгіёнах. Прынцып просты: прыйшоў на прадпрыемства - атрымаеш сваё жыллё.
Захаваецца дзяржпадтрымка пры будаўніцтве жылля для шматдзетных сем'яў, дзяцей-сірот і іншых сацыяльна слабаабароненых катэгорый грамадзян.
Будзе забяспечаны пераход да стандартаў камфортнага пражывання. Сістэма стандартаў праходзіць узгадненне, прадоўжыў Мікалай Снапкоў. Ён прывёў у прыклад якасць мабільнай сувязі. "Задача стаіць - не пакрыццё, а задача стаіць - скорасць", - сказаў ён, адзначыўшы, што да 2030 года, са штогадовай этапнасцю, насельніцтва павінна адчуваць змяненні ў плане павышэння скорасці інтэрнэту.
Найважнейшым напрамкам застаецца сфера паслуг як крыніца росту эканомікі. Ключавы напрамак з велізарным патэнцыялам да развіцця - турызм. Знешні попыт на беларускія паслугі пастаянна расце. За 10 гадоў іх аб'ём вырас у 1,5 раза, да Br10 млрд.
"Інстытуцыянальна сфарміруем эфектыўную сістэму кіравання за кошт павышэння статусу Нацыянальнага агенцтва па турызме. Створым каля 70 рэгіянальных турыстычных інфацэнтраў. Мэта - за пяцігодку павялічыць уклад сферы турызму ў ВУП больш як у 2 разы", - сказаў Мікалай Снапкоў.
З гэтым, паводле яго слоў, звязана і тэхналагічная самадастатковасць. План на будучую пяцігодку - распрацаваць не менш як 2 тыс. новых мадэлей і мадыфікацый прадукцыі машынабудавання. Да 2030 года ў лінейцы прадпрыемстваў павінны з'явіцца гібрыдны кар'ерны самазвал і самазвал з цягавым электрапрыводам і вадародам у якасці паліва, цяжкі кар'ерны грэйдар класа 70 т, збожжаўборачны камбайн з гібрыдным малацільна-сепаратарным устройствам.
У энергетыцы запланавана ўзвядзенне не менш як 10 лічбавых электрычных падстанцый і ўкараненне разумных сетак.
Стрыжань Праграмы сацыяльна-эканамічнага развіцця на наступную пяцігодку - рэгіянальнае развіццё, падкрэсліў першы віцэ-прэм'ер. Навацыяй у гэтым плане стане фарміраванне ўнутрыабласных агламерацый - агульных гаспадарчых комплексаў некалькіх раёнаў і гарадоў, звязаных транспартнай інфраструктурай і гаспадарчымі ланцужкамі. У рэспубліцы вызначаны 21 такі комплекс. У кожнай агламерацыі ёсць свой драйвер - гэта або сталіца, або абласны цэнтр, або горад "80 плюс".
У звязцы з імі плануецца развіваць малыя і сярэднія вытворчасці ў прылеглых раёнах, гарадах-спадарожніках, населеных пунктах да 20 тыс. чалавек. Такія праекты ўжо ёсць у рамках "Рэгіянальнай ініцыятывы" - гэта працяг ініцыятывы "Адзін раён - адзін праект" на наступную пяцігодку.
Асаблівы акцэнт - на Мінскім прамысловым поясе, раёнах Прыпяцкага Палесся, а таксама на паўднёвым усходзе Магілёўскай вобласці. Гэта патэнцыяльныя пляцоўкі для лакалізацыі новых вытворчасцей і для апрабавання новых стымулюючых умоў прыцягнення інвестыцый.
Рэгіянальнай кропкай росту па-ранейшаму застаецца сельская гаспадарка. Найважнейшая задача - рэальнае павышэнне эфектыўнасці работы арганізацый, іх фінансавае аздараўленне.
Наступны напрамак - экалогія і рацыянальнае прыродакарыстанне. Тут патэнцыял эканамічнага росту за кошт максімальнага выкарыстання адходаў - да 70 працэнтаў і ўкаранення сістэмы "нуль адходаў"; пераходу да рацыянальных мадэлей спажывання і вытворчасці - доля дзяржпрадпрыемстваў з тэхналогіямі беражлівай вытворчасці - не менш як 70 працэнтаў.
Галоўная мэта пяцігодкі - забяспечыць сацыяльную стабільнасць у грамадстве і збалансаваны эканамічны рост, рэзюмаваў Мікалай Снапкоў.
У каментарыі журналістам старшыня Вярхоўнага Суда Валянцін Сукала адзначыў, што Праграму сацыяльна-эканамічнага развіцця краіны на 2026-2030 гады плануецца разгледзець на Усебеларускім народным сходзе. Сённяшняя сустрэча з першым віцэ-прэм'ерам краіны дасць магчымасць сфармуляваць тыя задачы, якія стаяць перад судовай сістэмай, і вызначыць той уклад, які судовая сістэма можа ўнесці ў паспяховую рэалізацыю гэтай праграмы.-0-
Фота Таццяны Матусевiч